Christen Paasche

Notes:

Peder Paasche skal ha vært nevø til biskopen Niels Paasche i Bergen (f. 1568 Løgstør, død 1636 Bergen), som var gift 1 med Lucia Laurentii d. 22. des 1629 i Hatting, g. 2 med Anne Hansdtr. Resen (1599-1650). Niels Paaske var 1587 rektor i Thisted, derpaa rektor i Aalborg, præst i Nordaa i Skaane og fra 1616 til 1636 biskop i Bergen.

Ifølge J.F. Lampe: http://www.nb.no/nbsok/nb/4501dde1f4e7d706e6c6c3875bb69453?index=6#421 var "Peder Paasche f. Jylland fogd i Sogn (1629-33) og Rådmann i Bergen (1634). Gift ca 1631 med Malena Mikkelsdatter." Også kalt Maren.

Det står skrevet enkelte steder at sønnen hans, Jørgen, ble gift med enka etter hans forgjenger som fut i Sogn, Gjøde Pedersøn.

"Peder Paasche var siste futen som hadde heile Sogn (unnateke Luster). I vakansen etter Paasche viser lensrekneskapane at den avtroppande futen for Dale len, Søren Lauritsen, vikarierte 1633-34, og den påtroppande, Oluf Nilssen, i 1634-35. Dei fekk sjølve Lærdal og Årdal i tillegg til Luster desse to åra, og frå 1635 var Oluf Nilssen fut for heile Indre Sogn medan etterfølgjaren til Paasche, Jacob Jenssen, sat att med Ytre Sogn."
Kjelde: Futar i Sogn

Peder Paasche (Paaske) (fødd kring 1595 på Jylland i Danmark, død i Bergen kring 1648) var fut i Sogn og rådmann i Bergen.
Paasche var truleg ein brorson av biskop Niels Paaske i Bergen. Han gifte seg med Maren Michelsdotter van Thien, enkja etter slottsskrivar Jørgen Pederson Finde på Akershus.

Peder Paasche vart fut i Sogn i 1629, same året som Jens Juel tok over som lensherre over Bergenhus, og han var fut så lenge Juel var lensherre. Paasche etterfølgde Simen Nilssen. Futedømet femnde om heile Sogn unnateke Luster (Dale len) som lenge hadde hatt eigen fut. Paasche var fut i Sogn til 1633, og etter han vart futedømet delt.

Paasche gifte seg for andre gong med Metta Andersdotter frå Fuhr i Luster. Ho var tidlegare gift med Henrik Nitter (ca 1580- ca 1629). Ho var dotter av Anders Lauritssen, fut i Luster til 1626 og stor jordeigar, og dermed kom Paasche inn i den mektige fute- og jordeigarætta i Luster. Henrik og Metta hadde budd på Tandla i Gaupne, men Metta flytte til Bergen etter at Henrik døydde, og det er uvisst om Metta og Peder Paasche budde på Tandla etter at dei gifte seg (kring 1631). Paasche fekk hand om ei rekkje gardar i Luster etter Henrk Nitter. I Gaupne galdt det Belgen, Tandla og partar i Valde og Øvrebø.

Den siste futerekneskapen for Sogn som Paasche har signert, er for perioden 1.5.1632-1.5.1633. Etter det budde han og Metta utan tvil i Bergen. Den 4.1.1634 fekk han borgarskap i byen, og same året vart han rådmann der.

Metta hadde seks born frå ekteskapet med Henrik Nitter, fødde ca 1618-ca 1629.

Peder Paasche og Metta fekk fire born i lag, alle visstnok fødde i Bergen:
Metta Paasche (ca 1632-ca 1660)
Maren Paasche (ca 1634-ca 1670)
Christen Paasche (ca 1636, død før 1666)
Nils Paasche (ca 1638, død før 1666)

Kjelder og litteratur:
Lensrekneskapar for Bergnhus ca 1629-ca 1646 med futerekneskapar for Sogn (Digitalarkivet)
Øyane, Lars E. (1991).
Gaupne sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune. (Bd. 4). Gaupne: Luster kommune, s. 238ff. (Digital utgåve)

4. jan. 1634 tok borgerskap i Bergen og avla ed som raadmand der 7. jan. s.a. 1645 bodde han i 7de rode i Bergen med hustru, tuende døtre og Henrich Nitter (Kopskatmandtallet). Peder Paaske var født i Jylland (B. Borgerbok), og da der paa skiftet efter hans stedsøn Henrik Nitter i 1689 nævnes , har han sikkert været en nær slegtning av denne; en av Peders sønner het ogsaa Nils. Dr. Nils Paaske som var født i Løgstør i Jylland 11. febr. 1568, var biskop i Bergen fra 1616 til sin død 16. mai 1636.

Peder married Metta Andersdtr. Heiberg about 1631 in Luster. Metta (daughter of Anders Lauritssen) was born about 1598 in Fuhr, Luster; died in in Bergen. [Group Sheet] [Family Chart]

Notes:

Metta var dotter av Anders Lauritssen, fut i Luster til 1626 og stor jordeigar, og dermed kom Peder Paasche inn i den mektige fute- og jordeigarætta i Luster. Med første ektemannen Henrik Nitter (ca 1580- ca 1629) hadde Metta budd på Tandla i Gaupne, men Metta flytte til Bergen etter at Henrik døydde, og det er uvisst om Metta og Peder Paasche budde på Tandla etter at dei gifte seg (kring 1631). Paasche fekk hand om ei rekkje gardar i Luster etter Henrk Nitter. I Gaupne galdt det Belgen, Tandla og partar i Valde og Øvrebø.

Den siste futerekneskapen for Sogn som Paasche har signert, er for perioden 1.5.1632-1.5.1633. Etter det budde han og Metta utan tvil i Bergen. Den 4.1.1634 fekk han borgarskap i byen, og same året vart han rådmann der.

Notes:

Anders Lauritssen (Lauritßen, Lauritzsøn) (fødd ca 1570, død ca 1630) var fut i Luster i Sogn. Fullmektig for Apostelgodset i 1604 (kongebrev).

Anders og broren Søren Lauritssen vert rekna som stamfedrane til Heiberg-slekta.

Anders bygde seg opp eit stort jordegods i Sogn. I 1612 hadde han gardar og gardpartar på drygt ein halv laup smør, i 1612 12 laupar, i 1623 80 laupar og då han døydde kring 1630 oppunder 120 laupar. Han har såleis vore mellom dei rikaste mennene i Sogn på denne tida. Det finst ingen opplysningar eller tradisjonar om at han har tileigna seg jordegods urettmessig slik det finst for fleire andre futar.

Anders Lauritssen må ha vore gift to gonger. Den fyrste kona er ukjend, den andre var Maren Trudesdotter, hvis søster Mette visstnok var gift med Henrik Nitter.

Anders levde enno i 1628, men døydde seinast i 1630. Ei minnetavle (epitafium) etter Anders Lauritssen i Dale kyrkje er datert 1630. Måleriet førestiller Anders Lauritssen sjølv med kone og 10 born.
Etter at Anders døydde, flytte kona til Lavoll der ho budde til ho døydde mellom april 1653 og mai 1654. Lensmannen i Luster, Christen Nilsen, hadde Fuhr frå 1638.

Anders hadde to søner og to svigersøner som vart futar. Tre av dei vart futar i Sogn og ein på Voss.

Anders Lauritssen hadde 11 born, dei aller fleste truleg med Maren:
1. Hans Anderssen, forvaltar over Lysekloster gods
2. Christen Anderssen (ca 1590-ca 1634), som etterfølgde faren som fut i Sogn 1626-1633
3. Anna Andersdatter, gift med gardbrukar Herman Erikson Hauge i Luster
4. Bente Andersdatter (fødd ca 1615, død ung) ugift
5. Sara Andersdatter (ca 1617-1692), gift med Peder Nilsson Hjermann, borgar i Bergen
6. Berette Andersdatter (død ca 1655), gift (1) med Nils Nilsson Hjermann, (2) med Christopher Gjertsen Morgenstierne, fut i Indre Sogn 1648-1679
7. Søren Anderssen, jordegodseigar i Luster
8. Laurits Anderssen (død før 1641), fut på Voss
9. Sissel Andersdatter, gift med Endre Nilsson Rebni, gardbrukar i Luster
10. Mette Andersdatter, gift (1) med Henrik Nitter på Tandla i Luster, (2) Peder Paasche, fut i Sogn 1629-1633
11. Ei dotter død som barn

Kjelde: Lokalhistoriewiki